De Europese Commissie werkt achter de schermen aan noodplannen om te voorkomen dat miljoenen Europeanen binnenkort worden geconfronteerd met fors hogere energie- en brandstofkosten. Aanleiding is een nieuwe klimaatheffing die rechtstreeks voortvloeit uit de plannen van voormalig Eurocommissaris Frans Timmermans.
Vanaf 2027 moeten leveranciers van gas, benzine en diesel gaan betalen voor de CO₂ die vrijkomt door hun producten. Dat oogt als een maatregel voor grote bedrijven, maar uiteindelijk belandt de rekening gewoon bij de consument.
Volgens schattingen van het Nederlandse kabinet komt het voor een gemiddeld huishouden neer op enkele honderden euro’s extra per jaar, terwijl kleine ondernemers rekening moeten houden met €450 tot ruim €1.000 aan extra kosten.
Klimaatheffing kan prijzen doen ontsporen
De CO₂-prijs waar bedrijven mee te maken krijgen, loopt ieder jaar op. Hoe duurder het wordt om broeikasgassen uit te stoten, hoe hoger de kosten voor alles wat leunt op fossiele brandstoffen: autorijden, je huis verwarmen, koken en transport.
In theorie moet dat consumenten aanzetten om te vergroenen, maar in de praktijk leeft de vrees dat vooral mensen met een kleine beurs de hardste klap voelen. Meerdere lidstaten waarschuwen dat een nieuwe heffing op gas en brandstof kan uitmonden in massale onvrede – vergelijkbaar met de Franse gelehesjesprotesten.
Brussel werkt aan een ‘noodrem’
Om te voorkomen dat de energieprijzen uit de bocht vliegen, sleutelt de Europese Commissie aan een zogenoemde “schokdemper”. Die moet ingrijpen zodra de CO₂-markt te duur wordt. Een van de opties is om tijdelijk extra emissierechten uit te geven, zodat de prijs kunstmatig zakt.
Het plan is afkomstig van Eurocommissaris Wopke Hoekstra, die de zorgen uit de lidstaten probeert te temperen. Tegelijk wil hij vasthouden aan de start in 2027, uit vrees dat uitstel de geloofwaardigheid van het Europese klimaatbeleid aantast.
De kostbare erfenis van Frans Timmermans
De heffing is onderdeel van de Green Deal, het omvangrijke klimaatpakket dat Timmermans als Eurocommissaris introduceerde. Het doel was een klimaatneutraal Europa in 2050, maar het zorgt nu voor politieke spanningen en verdeeldheid.
Steeds meer landen en partijen vinden dat het groene ideaal is doorgeslagen in bureaucratie en kosten. Duitsland en Italië willen het verbod op nieuwe brandstofauto’s in 2035 terugdraaien, terwijl in het Europees Parlement een rechtse meerderheid opkomt die strenge milieuregels wil afzwakken.
Na de laatste verkiezingen schuift Brussel bovendien op richting een meer pragmatische, centrumrechtse koers, met meer nadruk op betaalbaarheid en minder op symbolische klimaatgebaren.
Dreigende rekening voor de burger
Hoe het precies uitpakt, hangt af van hoe vaak en hoe stevig Brussel de ‘schokdemper’ inzet. Duidelijk is in elk geval dat de ‘Timmermans-taks’ een nieuwe vaste kostenpost wordt voor miljoenen Europeanen.
Heb je nu al moeite met je energierekening, dan kun je straks extra pijn voelen aan de pomp en op je gasnota. En hoewel de Commissie spreekt van een “eerlijk klimaatbeleid”, vragen steeds meer mensen zich af: hoe eerlijk is een transitie als juist de gewone man de hoogste rekening betaalt?