Ik heet Teun, 60 lentes jong en econoom van beroep. Al mijn loopbaan kijk ik nauwlettend naar de woningmarkt en geloof me: weinig onderwerpen blijven zo hardnekkig terugkomen als de hypotheekrenteaftrek. Steeds weer hoor je: “Schaf ’m af, dan gaan de huizen eindelijk omlaag!”
Klinkt lekker logisch, maar de praktijk is vaak weerbarstiger. Dus ben ik gaan uitzoeken hoe het zit in landen waar die aftrek al lang is afgeschaft.
Europa in vogelvlucht
In Frankrijk, Spanje, Portugal, Ierland, Litouwen en Griekenland bestaat er al geruime tijd geen fiscaal voordeel meer op nieuwe hypotheken. Duitsland heeft zoiets voor de eigen woning zelfs nooit gekend. Nederland houdt de regeling nog overeind, zij het flink uitgekleed.
Wat gebeurt er met de prijzen?
En hier wordt het interessant. Je zou denken dat de huizenprijzen daar rustiger blijven. Toch niet:
In Portugal schieten de prijzen door het dak.
Spanje blijft daar dicht achter.
In Ierland is de markt nog altijd oververhit.
Alleen Frankrijk oogt kalm; daar sukkelt de markt rustig voort.
En Nederland? We stijgen minder hard dan die koplopers, maar zitten nog altijd duidelijk boven het Europese gemiddelde.
Mijn conclusie
Na al die jaren zie ik een duidelijke rode draad: het draait niet alleen om fiscale voordelen. De echte aanjager van prijsstijgingen is schaarste. Als er te weinig woningen zijn en de vraag hoog blijft, helpt geen enkel belastingfoefje.
De hypotheekrenteaftrek afschaffen kan kortstondig wat druk van de ketel halen, maar aan de kern verandert het niets.
Dus als je rekent op een wondermiddel: helaas. De enige oplossing is er eentje die we al dertig jaar roepen, maar die politiek steeds te traag wordt opgepakt: bouwen, bouwen, bouwen.
