Het aantal crashes met jongeren op fatbikes schiet de laatste tijd omhoog. In 2022 belandden zeven bestuurders op de spoedeisende hulp, in 2023 waren dat er al 59. En in de eerste vier maanden van dit jaar stond de teller al op 33. Zet die lijn door, dan kan 2024 zomaar richting de 100 incidenten gaan. Een recente botsing in Breda, waarbij twee meisjes zwaargewond raakten toen hun fatbike een auto raakte, zorgde voor veel opschudding.
Door die stijgende aantallen groeit de druk om een minimumleeftijd in te voeren voor fatbikes. VeiligheidNL wil dat kinderen onder de 16 niet meer op zo’n fiets rijden. Hun punt: jongere kinderen kunnen de risico’s minder goed inschatten, wat het gevaar voor henzelf en voor andere weggebruikers vergroot.
Tegelijk blijkt het knap lastig om zo’n leeftijdsgrens juridisch dicht te timmeren. Onderzoeksbureau Sweco, dat dit in opdracht van de minister van Infrastructuur en Waterstaat onderzocht, concludeert dat een aparte grens voor fatbikes moeilijk te handhaven is. Ja, ze hebben bredere banden, maar dat maakt ze niet onderscheidend genoeg ten opzichte van andere e-bikes om er aparte regels voor op te tuigen.
Bovendien kun je regels op banddikte makkelijk omzeilen door nét smallere banden te monteren. Daardoor is een strikte leeftijdsgrens in de praktijk lastig te controleren. Eind vorig jaar vroegen 45 burgemeesters in een brief aan het ministerie om een minimumleeftijd voor alle e-bikes. Juridisch kan dat, maar in de praktijk loop je tegen flinke problemen aan.
Volgens Sweco zou zo’n maatregel veel scholieren raken, vooral buiten de grote steden. Ongeveer 32.000 leerlingen zijn voor hun dagelijkse rit naar school afhankelijk van een e-bike. Een verbod zou hun mobiliteit flink inperken. De kern van het probleem: de veiligheid van jonge fatbike- en e-bikegebruikers staat onder druk, maar een oplossing die zowel juridisch als praktisch werkt, is niet zomaar gevonden. Er zijn slimme, vernieuwende maatregelen nodig die de veiligheid verhogen zonder jongeren onevenredig te benadelen.
Wat helpt nu al wel? Strenger handhaven op bestaande verkeersregels. Verder kun je investeren in betere infrastructuur en inzetten op gerichte voorlichting over de risico’s van fatbikes. Dat vergroot het bewustzijn én de veiligheid.
De populariteit van fatbikes onder jongeren heeft duidelijk een keerzijde. De oplopende ongevallencijfers vragen om snelle, doordachte actie. Door samen te werken en creatief te blijven, kunnen beleidsmakers en veiligheidsexperts maatregelen bedenken die zowel effectief als uitvoerbaar zijn, zodat je veiligheid en mobiliteit voor jongeren beter in balans brengt.
