Agnes (73) en een verbleekte foto
In een doorgezakte stoel laat Agnes (73) een vergeelde prent door haar vingers glijden. Een kiekje uit de sixties: krijtstrepen op de stoep, zwierende fietsen, kinderen die bleven spelen tot het donker werd. “Kijk, daar stond ons huis,” fluistert ze. “Alles speelde zich buiten af. Geen schermpjes, geen oordopjes—je was gewoon met elkaar. Soms denk ik: toen was het echt mooier.” De weemoed is bijna tastbaar, alsof je bij haar aan tafel zit.
Toen je zonder schaamte bij de buren aanklopte
Ze herinnert zich hoe je iedereen in de straat kende. Je vroeg om een kopje suiker, bleef hangen voor een babbel en schoot elkaar te hulp zonder uit te leggen waarom. “Nu kijk ik rond in mijn flat en de helft ken ik niet. Iedereen tuurt naar zijn telefoon.” Dat vanzelfsprekende aanbellen is ingewisseld voor beleefde stilte in de lift.
Weinig bezitten en toch tevreden
Agnes grinnikt om hoe weinig je had. Eén degelijk paar schoenen, een jas die jaren meeging, een trui die je gewoon stopte als er een gat in zat. “Je gooide niets weg als het nog een rondje mee kon. Nu lijkt een scheurtje al reden om nieuw te kopen. Zonde, toch? Van steeds meer word je niet per se gelukkiger.” Het was eenvoud, geen armoede.
Manieren die lieten zien wie je was
Respect zat in kleine gebaren. Je sprak ouderen met ‘u’ aan, hield de deur open en trok een nette blouse aan als je op visite ging. “Laatst in de bus bleef een meisje zitten terwijl een oudere man stond te wankelen met zijn stok. Vroeger stond je dan op. Dat hoorde zo.” Het zijn die mini-rituelen die ze mist—ze maakten samenleven mild.
Nieuws dat hooguit één keer per dag langs kwam
De tv bromt op de achtergrond, maar Agnes kijkt al niet meer. “Om acht uur het journaal en je was bij. Nu raast het de hele dag door: oorlog, crisis, misdaad.” Ze denkt dat mensen er opgejaagd van raken. “Je hoeft niet alles te weten om goed te leven,” zegt ze. “Soms is minder informatie gewoon rust in je hoofd.”
Koken zonder zakjes of mixen
Agnes zweert dat eten vroeger voller smaakte. Aardappels, groente, een stukje vlees; geen pakjes met ‘extra smaak’, hooguit een snufje nootmuskaat. “Mijn moeder bakte elke zondag appeltaart. Met echte boter en suiker, niks light.” Volgens haar waren mensen er niet slechter aan toe—minder gedoe met allergieën, kortere lijstjes met wat niet mocht. Ze noemt het eerlijk en simpel.
Avonturen die je zelf bedacht
Vervelen deed je je niet druk om. Je timmerde hutten, ging vissen, rende door de straat alsof het je eigen rijk was. Regent het? Dan pakte je knutselspullen of dook je in een boek. “Mijn vader las ons altijd voor,” glimlacht ze. “Nu zie je kinderen die vooral een tablet vasthouden. Ze missen iets dat je niet kunt downloaden: het plezier van zelf iets maken.”
Muziek die rechtstreeks binnenkwam
In de hoek staat een oude radio. “The Beatles, Elvis, Edith Piaf,” somt ze op. “Echte instrumenten, teksten met een verhaal.” Ze haalt haar schouders op bij autotune en perfect gladgepoetste hits. “Mooi hoor, al die techniek, maar soms mag een liedje best een rafeltje hebben. Dáár zit gevoel.”
Zomers met zand tussen je tenen
Haar lievelingsherinneringen? Met de trein naar het strand, een rieten mand vol boterhammen en limonade. Geen verre reizen of resorts—gewoon Zandvoort, zandkastelen bouwen en als beloning een ijsje. “Een dag die bijna niets kostte en toch alles had,” zegt ze. Je hoort de meeuwen al.
Kinderen onder druk en propvolle agenda’s
Agnes ziet kinderen nu van training naar les en dan door naar huiswerk racen. “Wij klommen in een boom en dat was het avontuur,” zegt ze. Ouders plannen, kinderen presteren. “Wanneer mag je nog gewoon kind zijn?” De vraag blijft hangen.
Balanceren tussen nu en nostalgie
Ze begrijpt dat de tijd doordraait. “Je moet mee,” zegt ze, “maar waarom steeds harder, duurder, ingewikkelder?” Toch is ze dankbaar dat ze de warmte van toen heeft gekend: een buurt die aanvoelde als familie, een leven zonder constante haast. Misschien zeggen jongeren later hetzelfde over hun eigen jaren. “Ik zou willen dat ze even konden proeven hoe het was: zonder scherm dat alles bepaalt, met tijd om echt samen te zijn.” Ze kijkt nog eens naar de foto en glimlacht. “Dat was leven.”
