We horen het vaak: Nederland behoort tot de rijkste landen. De economie draait, de cijfers zien er goed uit en het sociale vangnet oogt stevig. Maar aan de keukentafel van Johan voelt dat allemaal heel ver weg.
Johan is 82, gepensioneerd en woont alleen. Hij is fit genoeg om zelfstandig te blijven, maar de kou grijpt sneller aan. Toch gaat zijn thermostaat zelden boven de 18 graden. Niet omdat hij dat prettig vindt, maar omdat hij bang is voor de rekening.
Elke graad extra voelt als een gok
“Vroeger draaide ik hem zo naar 20,” zegt Johan. “Nu kijk ik eerst naar de meter.”
De energienota hangt als een constante zorg boven zijn hoofd. Een graadje hoger voelt als gokken. Red ik het deze maand? Wat als de winter streng wordt? Wat als de prijzen straks wéér stijgen?
Dan trekt hij liever een extra trui aan dan dat hij later spijt krijgt.
Met pensioen in een prijzig land
Johan krijgt AOW en een bescheiden aanvullend pensioen. Op papier geen armoede. In het echt slokken de vaste lasten steeds meer op. Energie, boodschappen, zorg: alles is duurder geworden. Zijn inkomen niet.
Politici praten over koopkracht en compensatie, maar in zijn portemonnee merkt hij er weinig van. De speling is minimaal. Eén tegenslag en het wordt meteen spannend.
Welvaart, maar voor wie eigenlijk?
Nederland noemt zichzelf graag welvarend. In de statistiek klopt dat ook. Maar gemiddelden warmen je huis niet op. Die betalen je energierekening niet.
Voor veel gepensioneerden voelt het alsof ze tussen wal en schip vallen. Te “rijk” voor structurele hulp, te kwetsbaar om de stijgende prijzen makkelijk op te vangen. Ze hebben hun leven lang gewerkt en belasting betaald. Nu tellen ze elke euro.
Stil kiezen voor kou
Wat Johan misschien nog het meeste steekt, is dat niemand het ziet. Hij klaagt niet. Hij staat niet op het Malieveld. Hij past zich aan. Net als zovelen.
De verwarming lager. Korter douchen. Lampen uit. Alles om grip te houden op de kosten. Het zijn stille keuzes die je niet terugziet in grafieken, maar wel in woonkamers door het hele land.
Ouder worden met zorgen
Ouder worden zou rust moeten geven. Zekerheid. Het gevoel dat je het hebt gehaald. Voor Johan voelt het anders. Niet de leeftijd jaagt hem angst aan, maar de rekening op de mat.
Dat schuurt. In een rijk land zou niemand van 82 bang hoeven zijn om het warm te hebben.
Zolang energie duur blijft en inkomens achterblijven, blijft bij Johan de thermostaat op 18. Niet omdat hij dat wil, maar omdat Nederland voor veel gepensioneerden rijk is op papier en te kostbaar in het dagelijks leven.