Europese gasreserves onder druk
Voor Europa ligt er een pittige klus: de gasreserves op tijd aanvullen vóór de kou terugkomt. Na de afgelopen winter zitten de opslagplaatsen gemiddeld nog maar rond twee derde vol. Of we de volgende winter zonder grote hobbels doorkomen, hangt sterk af van hoe de komende maanden verlopen.
Waarom de aanvulling stokt
Gas is in veel Europese landen nog altijd cruciaal voor verwarming en stroomopwekking. Normaal vul je in de zomer de opslag, zodat je in de winter genoeg hebt. Dit jaar is dat lastiger. De winter was strenger dan gedacht, waardoor er extra veel is verstookt. Tegelijk is de aanvoer uit Rusland stevig teruggevallen, zeker sinds de route via Oekraïne in januari stilviel. Daardoor raakten de buffers sneller leeg dan gepland.
Hoe het normaal werkt – en waarom dat nu wringt
In gewone jaren zorgen marktpartijen ervoor dat de opslag volloopt. Zomers zijn prijzen vaak lager: je koopt in, slaat op en verkoopt in de winter wanneer de prijs hoger ligt. Zo blijft de markt in balans en raken de voorraden zonder gedoe aangevuld. Dit jaar hapert dat mechanisme. Kosten en risico’s zijn toegenomen en het prijsverloop maakt handelaren terughoudender.
Vreemde prijssignalen op de markt
De markt laat een ongebruikelijk patroon zien: zomerprijzen liggen relatief hoog, terwijl contracten voor de komende winter lager geprijsd zijn. Daarmee verdwijnt de prikkel om nu groots in te kopen en op te slaan. Gevolg: onzekerheid of de tanks straks genoeg gevuld zijn. Blijven prijzen hoog, dan kan de vraag afkoelen, wat risicovol is als de winter alsnog streng wordt. Duiken prijzen juist te ver omlaag, dan worden andere regio’s aantrekkelijker en loopt Europa het risico LNG-ladingen mis te lopen.
Geopolitiek drukt zwaar
De oorlog in Oekraïne werpt nog steeds een lange schaduw over de gasmarkt. Russische pijpleveringen zijn fors teruggeschroefd en het vertrouwen in stabiele aanvoer heeft een deuk opgelopen. Daar bovenop heeft Oekraïne meer gas nodig omdat delen van de energie-infrastructuur zijn geraakt. Dat verhoogt de druk op een al krappe markt en voedt de onzekerheid richting de winter.
LNG als reddingslijn, met de nodige kanttekeningen
Vloeibaar aardgas (LNG) is de laatste jaren hét alternatief voor Europa geworden. Met schepen uit onder meer de VS en Qatar kun je snel extra volumes binnenhalen. Maar LNG volgt de wereldmarkt: wie het meeste betaalt, krijgt de lading. Rond 40 euro per megawattuur is net hoog genoeg om schepen naar Europa te trekken; zakt het daaronder, dan kunnen bijvoorbeeld Aziatische kopers de overhand krijgen. Handig is het dus wel, maar het biedt geen garantie op voldoende aanbod precies wanneer iedereen tegelijk wil inkopen.
Helpt een milde lente en zomer?
Zeker, zacht weer helpt. Minder stookvraag betekent dat je rustiger kunt bijvullen zonder dat de prijs meteen doorschiet. De EU kan bovendien kijken naar wat meer flexibiliteit in opslagregels, zodat landen de tijd krijgen om de buffers op te krikken. Tegelijk ligt er een harde doelstelling: tegen 1 november moeten de Europese gasopslagen gemiddeld tot 90 procent gevuld zijn. Of dat haalbaar is, hangt af van prijzen, aanvoer en geopolitieke ontwikkelingen.
De inzet voor de komende maanden
Er staat veel op het spel. Als de prijzen niet te veel schommelen en er genoeg LNG aanmeert, kan Europa redelijk voorbereid de winter in. Maar als Rusland nog verder terugschakelt, LNG richting andere markten verschuift of de vraag vanuit Oekraïne stijgt, kan het beeld snel kantelen. De komende maanden worden dus beslissend voor de energiezekerheid.
Wat merk je ervan?
Onzekerheid vertaalt zich vaak in hogere rekeningen. Komen de voorraden niet snel genoeg op peil, dan kunnen gas- en stroomprijzen verder oplopen. Huishoudens met een cv-ketel voelen dat direct in de portemonnee. Bedrijven die gas gebruiken in hun productie krijgen hogere kosten, wat uiteindelijk weer kan doorwerken in consumentenprijzen.
Kort gezegd
Europa balanceert deze zomer op een dun koord. Voldoende en betaalbaar gas tegen november vraagt om stabiele prijzen, genoeg LNG, milde temperaturen en een beetje geopolitieke rugwind. Lukt dat, dan komen we de winter zonder grote haperingen door. Gaat het mis op een of meer van die punten, dan blijft het spannend – voor de markt én voor je energierekening.
