Als je bord opeens levensgevaarlijk blijkt
Voor de meesten draait eten om smaak, gezelligheid en brandstof voor je lijf. Toch bestaan er gerechten die, verkeerd bereid of ondoordacht gegeten, je gezondheid serieus in gevaar brengen. Zou jij zo’n gok wagen? Hier staan tien beruchte voorbeelden, plus waarom mensen ze toch blijven eten.
Cassave: berucht als ‘meest dodelijke’ voedsel
Cassave oogt als een onschuldige wortel, maar de knollen en bladeren bevatten cyanogene stoffen die bij rauw of verkeerd bereiden veranderen in cyanide. Dat kan zware vergiftiging veroorzaken, met verlamming en soms zelfs overlijden tot gevolg. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie sterven er jaarlijks rond de 200 mensen aan cassavevergiftiging – vandaar die twijfelachtige bijnaam.
Toch is cassave onmisbaar voor meer dan 800 miljoen mensen in zo’n 80 landen. De plant kan tegen droogte, groeit makkelijk en levert veel koolhydraten. Door weken, fermenteren, drogen of goed gaar koken daalt het cyanidegehalte en kun je cassave veilig eten. Voor miljoenen gaat het niet om lef, maar om noodzaak.
Fugu: Japanse delicatesse met zenuwgif
Fugu, de fameuze kogelvis, bevat tetrodotoxine: een gif dat vele malen krachtiger is dan cyanide. Vergiftiging kan snel toeslaan: eerst tintelingen rond je mond, daarna verlamming; een tegengif bestaat niet. Jaarlijks raken volgens Japanse statistieken zo’n 50 mensen vergiftigd – vaak hobbykoks of vissers – en soms loopt dat fataal af.
Waarom eten mensen het dan toch? Alleen speciaal opgeleide, gediplomeerde chefs mogen fugu bereiden en snijden vakkundig de giftige organen weg. Voor sommigen hoort die subtiele, gecontroleerde prikkeling bij de ervaring en maakt dat de spanning juist groter.
Sterfruit: link als je nieren niet top zijn
Sterfruit bevat neurotoxines die de meeste mensen prima afbreken. Heb je een nierziekte, dan kan het gif zich opstapelen en binnen enkele uren klachten geven zoals een hardnekkige hik, verwardheid, braken en in ernstige gevallen overlijden. Met gezonde nieren is sterfruit veilig én voedzaam: rijk aan vitamine C, antioxidanten en kalium.
Pitten met gevaar
Kersenpitten en appelpitten bevatten amygdaline, dat bij kauwen of fijnmalen kan omzetten in cyanide. Grote hoeveelheden kunnen leiden tot duizeligheid, misselijkheid, benauwdheid en erger. Slik je per ongeluk een hele kersenpit door, dan is dat meestal onschuldig, maar ga pitten niet breken of vermalen.
Groene aardappels: pas op met solanine
Licht zorgt voor groene plekken door chlorofyl – dat is op zich niet schadelijk. Maar het gaat vaak samen met hogere gehaltes solanine, een natuurlijke gifstof die in grote doses klachten kan geven en in extreme gevallen verlamming of coma. Snijd groene stukken royaal weg en gooi aardappels met veel vergroening of uitlopers liever weg.
Cashew (en mango) met huidreactie
Rauwe cashewnoten bevatten urushiol, dezelfde irriterende stof als in gifsumak. Contact of consumptie kan een jeukende, branderige uitslag geven. De ‘rauwe’ cashews in de winkel zijn in werkelijkheid al gedopt en verhit, waardoor urushiol is verwijderd. Tip: ook de schil van mango kan urushiol bevatten.
Nootmuskaat: klein beetje top, grote dosis link
Nootmuskaat bevat myristicine, dat je zenuwstelsel kan ontregelen. Een flinke hoeveelheid kan hallucinaties, misselijkheid, hartkloppingen en toevallen veroorzaken; twee theelepels kunnen al dagen klachten geven, en zeldzaam zijn maandenlange psychische ontregelingen beschreven. In een snufje voor desserts of drankjes is het gewoon veilig.
Wilde paddenstoelen: dodelijke dubbelgangers
Sommige soorten, zoals de beruchte death cap, kunnen acuut orgaanfalen en overlijden veroorzaken. Slechts een klein deel van de giftige soorten is echt dodelijk, maar veel lijken bedrieglijk veel op eetbare varianten. Tenzij je een kenner bent, is paddenstoelen kopen in de winkel de veiligste keuze.
Rabarber: alleen de stelen gebruiken
Rabarberstelen zijn heerlijk in compotes, taarten en jam. De bladeren bevatten daarentegen veel oxaalzuur; grote hoeveelheden kunnen je nieren ernstig beschadigen. Laat die bladeren dus uit de pan en leg ze op de compost.
Kidneybonen: eerst goed doorkoken
Rauwe kidneybonen bevatten fytohemagglutinine, een toxine dat snel heftig braken en buikpijn kan geven; een klein handje rauwe bonen kan al genoeg zijn. Koken op hoge temperatuur gedurende minstens 10 minuten breekt het gif af. Pas op met slowcookers op lage stand: dat kan de giftigheid juist verhogen.
Tot slot
Gevaarlijk eten draait zelden om stoer doen; meestal gaat het om traditie, noodzaak en kennis van de juiste bereiding. Met de goede technieken zijn veel risico’s prima te beperken. Twijfel je? Sla het gerecht dan over of vraag advies aan iemand die er verstand van heeft.
