Voorlopig zit een nieuw kabinet er in Nederland niet in. Informateur Sybrand Buma zegt dat de gesprekken compleet op slot zitten. Voor zowel een brede coalitie als een kleiner kabinet met steun van buiten krijg je nu geen meerderheid in de Tweede Kamer. Morgen gaat hij opnieuw met de grootste partijen om tafel om te peilen of er nog beweging in te krijgen is.
Volgens Buma is de afgelopen dagen duidelijk geworden dat er voor geen enkele samenstelling voldoende steun is. Zowel een stevig meerderheidsblok als een lichtere variant komt simpelweg niet van de grond. Daarom heeft hij de fractievoorzitters van de vijf grootste partijen – behalve de PVV – opnieuw uitgenodigd om samen te verkennen wat er nog wél mogelijk is. “Uiteindelijk moet er gewoon een kabinet komen,” benadrukt hij.
Op dit moment zit alles echter potdicht. Een meerderheidscoalitie is volgens de informateur onhaalbaar, omdat de VVD onder geen beding wil samenwerken met GroenLinks–PvdA.
Ook een kleiner kabinet met D66, CDA en VVD komt er niet. GroenLinks–PvdA en JA21 willen daar geen steun aan verbinden, terwijl Buma die rugdekking juist onmisbaar vindt gezien de grote uitdagingen die een nieuw kabinet te wachten staan.
Geen centrumrechts alternatief in zicht
Het centrumrechtsere kabinet waar VVD-leider Dilan Yeşilgöz op inzet, noemt Buma evenmin realistisch. De combinatie VVD, D66, CDA en JA21 komt uit op slechts 75 zetels en mist dus de benodigde meerderheid. Bovendien voelt D66 niets voor samenwerking met JA21, waardoor ook deze route doodloopt.
Spanningen lopen op
Morgen zit Buma opnieuw met de vijf grootste partijen aan tafel, maar hij sluit niet uit dat de gemoederen verhit raken. Jesse Klaver verwijt de VVD nu al “arrogantie van de macht”, wat de verhoudingen niet helpt. Toch vindt Buma dat je risico’s moet durven nemen, anders komt de formatie geen stap vooruit.
Na hun overleg met de informateur lieten zowel Rob Jetten (D66) als Henri Bontenbal (CDA) weten dat de formatie bijzonder complex is. Geen van beiden ziet op dit moment een duidelijke route om de samenwerking weer op gang te krijgen.