Rutte trekt aan de noodklok over de veiligheid van Europa
Mark Rutte gaf Europa een stevige wake-upcall. Hij zegt dat het tijd is om te stoppen met geruststellende analyses. De dreiging neemt toe, vooral langs de oostflank, en uitstellen kan niet meer. Het draait nu om doen in plaats van eindeloos praten, anders haalt de werkelijkheid ons in.
De oostflank is het zwakke punt
De oorlog in Oekraïne sleept voort, terwijl Rusland zijn oorlogsproductie op volle kracht opvoert. Europa werkt ondertussen met verouderd materieel en voorraden die na jaren bezuinigen zijn uitgehold. Rutte waarschuwt dat dit ons kwetsbaar maakt. Zonder koerswijziging kan Moskou over een paar jaar zelfs direct druk zetten op NAVO-territorium.
Vier keer zoveel lucht- en raketafweer
In een speech in Londen was Rutte ongekend duidelijk: de NAVO moet haar lucht- en raketverdediging grofweg verviervoudigen. Dat vraagt niet alleen om modernere systemen, maar ook om enorme munitievoorraden, langere en sterkere logistieke ketens, medische capaciteiten die een grootschalig conflict aankunnen en duizenden extra voertuigen en tanks. Wat er nu staat is te krap voor een aanval op grote schaal.
Waarom komt deze waarschuwing juist nu?
Russische fabrieken draaien continu door en spuwen munitie en drones uit. Europese landen lopen vast op lange levertijden en tekorten, verergerd door steun aan Oekraïne. Waar Moskou in maanden kan opschalen, doet Europa er vaak jaren over. Ruttes boodschap: wil je straks klaar zijn, dan moet je vandaag bestellen.
Voorraadniveaus op een zorgwekkend dieptepunt
In veel landen zijn de munitievoorraden tot het minimum geslonken. De huidige luchtverdediging is niet berekend op massale golven van drones en raketten zoals je die dagelijks boven Oekraïne ziet. Je kunt er niet vanuit gaan dat zo’n aanval ons nooit treft. Gebeurt het wel, dan is de kans groot dat de bestaande afweer tekortschiet.
Vooruitblik op de NAVO-top in Den Haag
Binnen enkele maanden komt de NAVO in Den Haag samen. Daar moeten knopen worden doorgehakt over structureel hogere defensie-uitgaven, meer gezamenlijke projecten, het versnellen van defensie-inkoop, sterkere cyberweerbaarheid en bindende afspraken over munitie en logistiek. Rutte wil geen vrijblijvende woorden, maar besluiten waar je meteen mee aan de slag kunt.
Wat dit in de praktijk betekent voor Nederland
Nederland zit nu net boven de 2 procent van het bbp aan defensie, conform de NAVO-norm. Rutte wil een serieuze stap naar 5 procent: 3,5 procent voor de krijgsmacht en 1,5 procent voor infrastructuur, cyber en civiele paraatheid. Denk aan nieuwe systemen, grote munitievoorraden, uitbreiding van Patriot-, SAMP/T- en short-range-luchtverdediging, extra personeel en training, sterkere cybersecurity en het opknappen of vervangen van oud materieel.
Wat Oekraïne laat zien: wie de lucht beheerst, wint
De feiten zijn hard: drones, kruisraketten en ballistische wapens komen van honderden kilometers ver en richten enorme schade aan. Europa heeft daar nu onvoldoende antwoord op. Omdat de levertijden jaren duren, telt elke dag. Wil je over twee tot vier jaar genoeg capaciteit, dan moet je die nu op gang brengen.
Experts: dit is geen paniekzaaierij
Voormalig landmachtchef Mart de Kruif vindt Ruttes boodschap nuchter en terecht. Een geloofwaardige krijgsmacht heb je niet binnen een jaar; echte opbouw kost 5 tot 10 jaar. Als je nu pas begint, kun je over drie jaar te laat zijn. Precies voor die termijn waarschuwt Rutte.
Politieke keuzes, publieke aarzeling en de rol van diplomatie
In Den Haag wordt dit een stevige strijd: extra geld voor defensie betekent minder ruimte voor zorg, onderwijs, klimaat en sociale zekerheid. Tegelijk onderschat een deel van de samenleving volgens Rutte hoe kwetsbaar we zijn. Daarom spreekt hij ook jou aan: veiligheid is de basis van alles wat je vanzelfsprekend vindt. Diplomatie blijft belangrijk, maar werkt pas echt als de afschrikking geloofwaardig is. De kern is simpel: Rusland bouwt door, Europa moet wakker worden en hetzelfde tempo maken. De NAVO-top in Den Haag moet laten zien of woorden worden omgezet in daden.