De wetenschap wijst de ultieme tranentrekker aan
Iedereen heeft wel zo’n film waarbij je automatisch een dikke slik wegwerkt. Bambi, The Green Mile, of een vergeten juweeltje dat je ooit op een druilerige zondag meepikte. Toch is er volgens onderzoek één onbetwiste nummer één als het gaat om films die je hart in duizend stukjes breken. Het is geen Disneyklassieker en ook geen moderne tearjerker, maar een sportdrama uit 1979 waar je misschien niet meteen aan denkt: The Champ.
Zo kwamen wetenschappers daarachter
Die titel “zieligste film ooit” is niet zomaar uit de lucht gegrepen. In 1988 bestudeerden psychologen James Gross en Robert Levenson van de University of California, Berkeley hoe filmfragmenten specifieke emoties losmaken. Ze selecteerden 78 scènes die elk een duidelijke emotie moesten triggeren en lieten die aan zo’n 500 studentenvrijwilligers zien. De conclusie was opvallend eensgezind: de eindscène van The Champ zorgde voor een piek in verdriet. De meeste deelnemers noemden dit het meest hartverscheurende moment dat ze ooit op een scherm hadden gezien.
Waar The Champ over gaat
The Champ, van regisseur Franco Zeffirelli, volgt Billy Flynn (Jon Voight), een voormalige bokskampioen die zijn leven probeert te herpakken en zijn band met zijn zoontje T.J. (Ricky Schroder) wil opbouwen. Zijn ex, Annie (Faye Dunaway), speelt ook een cruciale rol in het gezin. Je kijkt mee met hun haperende stappen vooruit en pijnlijk vallende terugslagen, telkens met de hoop op herstel. De film is op zichzelf al emotioneel, maar vooral het einde hakt erin en maakt het verhaal onvergetelijk.
De eindscène waar niemand droog bij blijft
In de finale doet Billy nog één poging om terug te keren in de ring. Het gevecht sloopt hem; in de kleedkamer gaat het mis. T.J. blijft bij zijn vader, eerst nog in ontkenning, daarna dringt de waarheid keihard door. Hij roept, barst in tranen uit, klampt zich vast — en je voelt zijn wereld uit elkaar vallen. Het is pure, ongefilterde rouw, gevangen in een paar minuten die eindeloos lijken. Een van de onderzoekers gaf later toe dat hij nog steeds een steek in zijn borst voelt bij het zien van die jongen die met elke vezel in hem huilt. Een collega merkte op dat het thema van onherroepelijk verlies in die korte scène volledig tot zijn essentie wordt teruggebracht.
Waarom die paar minuten zó binnenkomen
Wat The Champ bijzonder maakt, is hoe menselijk en direct het verdriet wordt neergezet. Geen sentimentele soundtrack die je gevoelens stuurt, maar een kind dat beseft dat zijn vader voorgoed weg is. Dat soort verlies raakt bijna iedereen, ongeacht waar je vandaan komt of hoe oud je bent. Daarom scoorde deze scène in het onderzoek hoger dan andere legendarische tranentrekkers, zoals de dood van Bambi’s moeder. Het houdt je een spiegel voor van emoties die je liever vermijdt, maar die je onvermijdelijk raken wanneer ze voor je neus staan. Precies om die reden duikt The Champ geregeld op in emotieonderzoek: het werkt elke keer weer.
Nog meer films waarbij je een brok in je keel krijgt
Dat The Champ bovenaan staat, betekent niet dat andere films niet snoeihard binnenkomen. The Green Mile is er zo één: de zachte, onschuldige John Coffey die zijn lot tegemoet gaat, laat weinig heel van je hart. The Pianist raakt diep, met Adrien Brody als pianist die probeert te overleven in een door oorlog verwoeste stad. En Bambi blijft tijdloos pijnlijk; vraag het maar aan wie als kind die ene scène zag. Voor dierenliefhebbers is Marley & Me vaak ongenadig, omdat afscheid nemen van een hond zó dichtbij voelt. Al deze titels tonen hoe film diep in je emoties kan snijden. Toch liet het onderzoek zien dat geen enkele scène zo consequent en bij zo’n breed publiek binnenkomt als die uit The Champ.
De verrassende nummer één
Dat een boksdrama uit de jaren zeventig de eretitel “zieligste film ooit” pakt, voelt misschien niet vanzelfsprekend. Maar juist de soberheid en menselijkheid van The Champ maken het verschil. Je hoeft de film niet eens te kennen om die laatste scène te begrijpen — en er volledig door onderuit te gaan. Het zijn niet altijd de grootste tragedies, maar de herkenbaarste pijnen die je het hardst raken.
