Om een stevige verhoging van de heffing in box 3 te vermijden, kiest de politiek voor een andere uitweg: de rekening komt terecht bij mensen die hun hypotheek voor een groot deel of helemaal hebben afgelost. En terwijl wonen in Nederland voor veel gezinnen al nauwelijks te betalen is, krijgt juist deze groep de komende jaren een extra heffing op de eigen woning voor de kiezen.
Extra lasten als je je huis hebt afgelost
Heb je nog maar een kleine hypotheek of ben je helemaal schuldenvrij, dan ga je dit voelen. De bijtelling voor de eigen woning — het fictieve bedrag dat bij je inkomen wordt opgeteld — gaat zwaarder meetellen. Wie nog een forse hypotheek heeft, kan dat meestal wegstrepen met hypotheekrenteaftrek, maar als je hebt afgelost kan dat niet. Je belastbare inkomen loopt daardoor op, zonder dat je er echte extra inkomsten voor terugziet.
Snellere afbouw van de bescherming
De regeling die deze groep jarenlang uit de wind hield, de Wet Hillen, gaat veel rapper op de schop dan eerder bedacht. Vanaf 2026 wordt het voordeel stap voor stap afgebouwd, tot er in 2041 niets meer overblijft. Heb je bijvoorbeeld een huis van 500.000 euro, dan krijg je volgend jaar al te maken met een bijtelling van 1750 euro — en een steeds groter deel daarvan kun je niet langer compenseren. Wat overblijft telt mee als inkomen, en daar betaal je dus belasting over.
Duur huis, laag inkomen: dubbel geraakt
Woon je in een kostbare woning maar heb je een bescheiden inkomen, dan kan dit flink pijn doen. Daarbovenop geldt bij dure woningen ook de zogeheten villataks: boven een WOZ-waarde van 1,33 miljoen geldt een veel hoger forfait. Daardoor lopen de bedragen nog verder op.
Ondertussen worstelen Nederlanders gemiddeld al met hoge woonlasten: forse energierekeningen, stijgende gemeentelijke heffingen, dure verzekeringen en onderhoud dat steeds meer kost. Voor veel huishoudens voelt elke extra aanslag dus als de volgende klap.
Politieke keuze: minder gedoe dan een box 3-verhoging
Met de versnelling wil de schatkist ruim 2,8 miljard euro ophalen. Dat geld wordt ingezet om een grote verhoging van de belasting in box 3 — die spaarders en beleggers zou raken — te voorkomen. Politiek gezien zou zo’n stap veel meer onrust veroorzaken, waardoor het kabinet kiest voor een minder zichtbare route die voor een specifieke groep juist pijnlijk is.
Onrust en waarschijnlijk meer rechtszaken
De maatregel zorgt nu al voor frustratie bij huiseigenaren die dachten dat aflossen juist beloond werd. Bovendien lopen er nog procedures over zowel de villataks als de afbouw van de Wet Hillen. De verwachting is dat het aantal bezwaren en rechtszaken de komende jaren verder oploopt, zeker nu de lasten sneller stijgen.