Het Europees Centrum voor ziektebescherming (ECDC) luidt de noodklok over een opvallend vroeg begin van het griepseizoen. Er is een nieuwe griepvariant opgedoken die in labtests zorgwekkende resultaten laat zien. De organisatie raadt je daarom aan niet te lang te wachten met vaccineren.
Normaal piekt de griep in Nederland pas na de feestdagen, maar dit jaar kan dat anders uitpakken. Waar begin dit jaar nog slechts 1 op de 1.000 Nederlanders met griepklachten bij de huisarts kwam, ziet men in het Verenigd Koninkrijk nu al een flinke toename.
Dat baart zorgen, want Nederland volgt vaak snel op West- en Zuid-Europese landen. Als het virus daar al hard rondgaat, verspreidt het zich doorgaans vlot naar de rest van het continent.
Het RIVM benadrukt dat griepuitbraken ieder jaar net anders verlopen, al zijn de grote lijnen vergelijkbaar. Volgens viroloog Adam Meijer van het RIVM is een vroege griepgolf dit jaar goed mogelijk. “Als deze trend doorzet, kunnen we binnen enkele weken al een hoger aantal besmettingen zien,” zegt hij tegen het Algemeen Dagblad. Dat zou zo’n drie tot vier weken eerder zijn dan normaal.
K-variant wint terrein in het buitenland
Naast de vroege stijging in het aantal gevallen is er ook een nieuwe stam opgedoken: de zogeheten k-variant. In Nederland duikt die nog weinig op, maar in andere landen verspreidt deze variant zich juist razendsnel. Uit testen blijkt dat het huidige Nederlandse griepvaccin tegen deze specifieke variant nauwelijks bescherming biedt.
Die conclusie is gebaseerd op proeven met antistoffen van fretten, waarop de k-variant slecht reageerde. Bij mensen kan het effect echter minder sterk zijn. Omdat je in je leven vaker met griep in aanraking komt dan dieren, is je afweer meestal breder.
De k-variant is een afsplitsing van het H3N2-virus en veroorzaakt vergelijkbare klachten. Vooral ouderen lijken vatbaarder, wat volgens experts kan zorgen voor meer ernstige ziektegevallen of sterfte.
Nog geen hard bewijs voor een verband
Of deze variant echt de reden is dat het griepseizoen eerder lijkt te starten, is volgens Meijer nog niet helder. “Dat zou kunnen, maar we kunnen het nu niet met zekerheid zeggen,” aldus de onderzoeker.
Het RIVM roept kwetsbare groepen zoals ieder jaar op om de griepprik te halen, maar ziet op dit moment geen reden voor extra waarschuwingen vanwege de nieuwe variant. Meijer benadrukt dat de griepprik ook dit jaar zinvol blijft: “Bij volwassenen ligt de bescherming meestal rond de 30 tot 40 procent. Helemaal nul is het nooit, dus vaccineren blijft waardevol.”