Cash is terug van weggeweest
Jarenlang leek afrekenen met briefjes en muntjes in Nederland langzaam te verdwijnen. “Pin-only”-bordjes doken overal op, kassalades verdwenen, en zelfs op festivals of in sportkantines kon je vaak niet meer met cash terecht. Die koers draait de overheid nu om. Vanaf 2027 moeten vrijwel alle winkels en andere fysieke verkooppunten weer contant geld accepteren. Het idee daarachter: iedereen mee laten doen, ook als digitaal betalen niet altijd lukt.
Waarom die plicht terug op tafel ligt
Digitaal betalen is superhandig, maar niet voor iedereen vanzelfsprekend. Meer dan een miljoen Nederlanders heeft moeite met apps, mobiel bankieren of ingewikkelde betaalschermen. Denk aan ouderen, mensen met een beperking of wie moeite heeft met lezen en schrijven. Voor hen is contant betalen geen nostalgie, maar gewoon het meest praktische. De overheid wil voorkomen dat je bij de kassa vastloopt of afhankelijk raakt van anderen om af te kunnen rekenen.
Daarnaast is cash het vangnet als pin, netwerk of internet eruit klapt. Grote storingen hebben vaker laten zien dat een volledig digitaal systeem kwetsbaar is. Toegankelijkheid en zelfstandigheid wegen daarom zwaarder dan puur snelheid of besparen op kosten.
Pinnen of niets was een tijd lang normaal
Voor ondernemers was pin-only aantrekkelijk: geen gedoe met wisselgeld, minder risico op diefstal en vaak een snellere doorloop. In de grote stad voelde contant betalen al snel ouderwets. Maar er zat een keerzijde aan: wie niet kon pinnen, stond buitenspel. Ook mensen die bewust met cash werken om hun uitgaven te begrenzen – op is op – liepen vast.
Hoeveel mensen betalen nog met contant?
Uit onderzoek van de Europese Centrale Bank blijkt dat in Nederland nog altijd rond de 20% van de betalingen contant gebeurt. In de rest van de eurozone is dat zelfs meer dan de helft. Het beeld dat cash “verdwenen” is, komt dus vooral door wat je in grote steden ziet. Op markten, in dorpen en bij kleinere zaken speelt contant nog steeds een duidelijke rol.
Wat moet je als ondernemer regelen?
Met de nieuwe regels moet je als winkelier of horecaondernemer weer goed kunnen omgaan met contant geld. Denk aan een kassalade, veilig afstorten, procedures voor tellen en beheer, en aandacht voor beveiliging. Dat kost tijd en geld — precies de reden waarom veel zaken ooit overstapten op pin-only. Toch is het uitgangspunt nu: niemand uitsluiten weegt zwaarder dan het gemak of de besparing voor bedrijven.
Er zit ook een praktische kant aan: valt het pinverkeer of de stroom uit, dan ligt een pin-only zaak meteen stil. Met cash kun je in zo’n situatie toch blijven draaien.
Wanneer mag je contant geld wél weigeren?
De plicht is ruim, maar niet onbeperkt. Tussen 22.00 en 06.00 uur mag je contant weigeren, bijvoorbeeld om veiligheidsredenen.
Abonnementen, OV-producten en online diensten blijven digitaal; daarvoor hoef je geen cash aan te bieden.
Bezorgers van maaltijden hoeven aan de deur geen contant te accepteren.
Onbemande locaties, zoals automaten of selfservice-zuilen, mogen pin-only blijven.
Is er sprake van verhoogde veiligheidsrisico’s? Dan kun je tijdelijk een vrijstelling aanvragen.
Waarom er brede steun in de politiek is
Opvallend genoeg steunen veel partijen dit plan, terwijl digitalisering lang de norm was. Redenen: contant betalen is een basisoptie, vergroot je zelfstandigheid, houdt het systeem werkend bij storingen, voorkomt uitsluiting en maakt het betalingsverkeer robuuster. Daarnaast speelt privacy mee: volledig digitaal betekent meer afhankelijkheid en minder anonimiteit. Cash vormt een tegenwicht: niet alles hoeft traceerbaar te zijn.
Wat merk je hiervan als consument?
Voor jou levert het vooral rust op. Vanaf 2027 hoef je minder te twijfelen of je ergens nog met cash terechtkunt. Fijn als je geen smartphone hebt, bankapps lastig vindt of werkt met envelopjes en weekbudgetten. Contant betalen helpt ook tegen impulsaankopen en voorkomt dat je ongemerkt in schulden trapt: je ziet precies wat je uitgeeft.
Zo ziet betalen er straks uit
We gaan naar een mix: digitaal blijft populair en snel, terwijl contant een volwaardig alternatief blijft. De overheid wil cash actief borgen als onderdeel van het betalingsverkeer. Denk aan genoeg geldautomaten en een basisinfrastructuur die op orde is, zodat je overal redelijk bij je geld kunt.
Op weg naar evenwicht
Voor sommige ondernemers voelt dit als een stap terug, maar maatschappelijk gezien brengt het meer balans. Een moderne samenleving is niet automatisch beter als álles digitaal is. Het draait om mee kunnen doen, keuzevrijheid en een systeem dat tegen een stootje kan. Contant geld hoort daarbij als tweede pijler naast digitaal, zodat jij kunt betalen op de manier die bij je past.